Ngày 26/4/2022, tại trụ sở Bộ Văn hóa, Thể thao, Du lịch; Cục Bản quyền tác giả tổ chức Tọa đàm “Thế hệ trẻ với bản quyền trên không gian mạng”, nhân Ngày Sở hữu trí tuệ thế giới 26/4; Ngày Sách và Bản quyền thế giới 23/4.

Thứ trưởng Bộ VHTTDL Đoàn Văn Việt phát biểu tại tọa đàm. Ảnh: Trần Huấn
Phát biểu khai mạc, ông Đoàn Văn Việt - Thứ trưởng Bộ Văn hóa, Thể thao, Du lịch khẳng định: “Bảo hộ quyền tác giả, quyền liên quan có vai trò ngày càng quan trọng, góp phần phát triển kinh tế, văn hóa, xã hội của mỗi quốc gia. Với sự phát triển không ngừng của khoa học và công nghệ, kỹ thuật số đã đưa đến công cụ sáng tạo mới, đồng thời tạo ra môi trường lưu giữ, phương thức phân phối và các hình thức khai thác, sử dụng mới đối với tác phẩm, cuộc biểu diễn, bản ghi âm, ghi hình, chương trình phát sóng. Tuy nhiên, môi trường số cũng đặt ra nhiều thách thức trong việc tự bảo vệ quyền của các chủ thể và hoạt động của các cơ quan quản lý, thực thi về quyền tác giả, quyền liên quan, nhất là trong bối cảnh hành vi vi phạm bản quyền trên không gian mạng có sự tham gia của nhiều chủ thể từ các quốc gia khác nhau gây khó khăn cho việc xác định và xử lý hành vi vi phạm trong thẩm quyền của quốc gia... Thế hệ trẻ là những người kiến tạo, sẵn sàng đối mặt với những thách thức hiện nay, đồng thời cũng sẽ là những người giữ vai trò tiên phong, đi đầu trong các hoạt động bảo hộ quyền tác giả, quyền liên quan, cùng nhau kiến tạo nên một tương lai tươi sáng”.
Tham dự và trao đổi tại buổi tọa đàm có bà Phạm Thị Kim Oanh - Phó Cục trưởng Cục Bản quyền tác giả; ông Lê Quang Tự Do - Phó Cục trưởng Cục Phát thanh, Truyền hình và Thông tin điện tử Bộ TT & TT; ông Đinh Trung Cẩn - Tổng Giám đốc Trung tâm Bảo vệ quyền tác giả âm nhạc Việt Nam; ông Phan Vũ Tuấn - Trưởng Văn phòng Luật sư Phan Law Việt Nam.
Các khách mời tham dự tọa đàm đã thảo luận các vấn đề bản quyền trên không gian mạng; giải đáp thắc mắc của công chúng qua hệ thống livestream trực tiếp về những vấn đề liên quan đến hành lang pháp lý về quyền tác giả, quyền liên quan; những hành vi xâm phạm bản quyền trên không gian mạng và cả những bước tiến trong bảo hộ sở hữu trí tuệ ở Việt Nam hiện nay.

Quang cảnh hội thảo. Ảnh; Trần Huấn
Bà Phạm Thị Kim Oanh, Phó Cục trưởng Cục Bản quyền tác giả Bộ VHTTDL nhấn mạnh đến hành lang pháp lý về bảo vệ quyền tác giả, quyền liên quan của Việt Nam đang ngày càng hoàn thiện, trong đó có những nền tảng quan trọng về bảo vệ bản quyền trên không gian mạng. Bối cảnh hội nhập quốc tế cũng đang thúc đẩy Việt Nam nỗ lực thực thi hiệu quả những cam kết trong bảo vệ bản quyền theo các điều ước, hiệp ước quốc tế mà chúng ta tham gia. “Vấn đề nâng cao nhận thức về bản quyền trong bối cảnh hiện nay rất quan trọng. Luật sửa đổi, bổ sung Luật Sở hữu trí tuệ dự kiến được ban hành trong thời gian có nhiều điểm mới, trong đó rất đáng chú ý là các nội dung về bảo vệ bản quyền trên không gian mạng. Để đảm bảo Việt Nam thực thi các cam kết quốc tế, đặc biệt là CPTPP và EVFTA, trong đó có những cam kết trong môi trường không gian mạng thì Việt Nam đã có những điều chỉnh quy định pháp luật cho phù hợp với những quy định nêu trên. Cụ thể, Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Sở hữu trí tuệ có một số điểm mới: điều chỉnh về quyền của tác giả, chủ sở hữu quyền tác giả, quyền của người biểu diễn, nhà sản xuất, bản ghi âm, ghi hình; điều chỉnh để cân bằng lợi ích…”.
Qua trao đổi, Phó Cục trưởng Cục Phát thanh, Truyền hình và Thông tin điện tử Bộ TT & TT, ông Lê Quang Tự Do cũng đã chia sẻ những giải pháp về nâng cao vai trò của nhà cung cấp dịch vụ Internet ISP và cho rằng: “ Chúng ta cần giám sát và yêu cầu các ISP tôn trọng, thực thi các quy định pháp luật về bản quyền. Nền tảng Luật pháp của Việt Nam đang ngày càng hoàn thiện sẽ là điều kiện lý tưởng để yêu cầu các nhà ISP phải nghiêm túc thực thi. Tuy nhiên, có một thực tế rất cần khắc phục là người Việt Nam, bao gồm các bạn trẻ thường thích dùng “chùa” miễn phí, trong khi số tiền bỏ ra để đăng ký các ứng dụng thuê bao có bản quyền không hề đắt đỏ”.

Nhạc sĩ Đinh Trung Cẩn - Tổng Giám đốc VCPMC tại cuộc tọa đàm
Cũng trong buổi tọa đàm, Nhạc sĩ Đinh Trung Cẩn - Tổng Giám đốc Trung tâm Bảo vệ quyền tác giả âm nhạc Việt Nam đã chia sẻ lợi ích vượt trội từ việc áp dụng hệ thống công nghệ hiện đại trong quản lý, phát hiện sai phạm về quyền tác giả, quyền liên quan trong lĩnh vực âm nhạc, được Trung tâm Bảo vệ quyền tác giả giả âm nhạc Việt Nam thực thi trong thời gian qua. Nhạc sĩ Đinh Trung Cẩn khẳng định: “20 năm qua, từ con số không, đến nay, nhận thức của cộng đồng trong bảo vệ quyền tác giả, quyền liên quan trong lĩnh vực âm nhạc nói riêng và các lĩnh vực khác nói chung đã có nhiều chuyển biến tích cực. Chúng ta đang đi từng bước,với phương châm “mưa dầm thấm lâu”, đi tới đâu đâu chắc tới đó. Để đạt đến sự ổn định, rất cần sự đồng hành của công chúng yêu âm nhạc, đặc biệt là các bạn trẻ khi khai thác, sử dụng các tác phẩm âm nhạc trên không gian mạng cần tôn trọng quyền tác giả, quyền liên quan để đảm bảo công bằng xã hội và sự hội nhập văn minh trong Sở hữu trí tuệ”.
Bằng những ví dụ cụ thể về hành vi xâm phạm bản quyền trên không gian mạng, Luật sư Phan Vũ Tuấn, Trưởng Văn phòng Luật sư Phan Law Việt Nam cho rằng: “Nhiều bạn trẻ chưa thấu hiểu những mất mát to lớn của nhà sản xuất nội dung, với số tiền nhiều tỷ đồng khi tác phẩm của họ bị xâm phạm bản quyền. Họ xâm phạm một cách ngây thơ, nhưng nhiều khi cũng là cố ý. Trường hợp phimmoi.net, trang phim lậu đã trở thành “bất tử” với vô vàn phiên bản bởi không cần quảng bá vẫn có thể tồn tại, bởi chính người xem là đối tượng quảng bá. Khởi tố phimmoi.net, Việt Nam đã có vụ án đầu tiên về bản quyền bị khởi tố hình sự… Nếu bản thân các bạn trẻ tự ý thức việc không xem phim, xem bóng đá lậu thì nhức nhối bản quyền sẽ ít đất để tồn tại hơn”.

Thế hệ trẻ với bản quyền trên không gian mạng. Ảnh: Trần Huấn
Kết thúc buổi tọa đàm, bà Phạm Thị Kim Oanh - Phó Cục trưởng Cục Bản quyền tác giả bày tỏ: “Để trở thành thế hệ tiên phong bảo vệ bản quyền, những người trẻ trước hết hãy là thế hệ không thờ ơ với tác quyền. Mỗi người có thể có những lựa chọn để giải trí, tiếp cận sản phẩm nhưng hãy trên tinh thần tôn trọng sự sáng tạo, tôn trọng tâm sức và trí tuệ của người sáng tác và chủ sở hữu quyền tác giả".